მიწისძვრების უმრავლესობა სუსტია, მაგრამ ზოგი მათგანი იწვევს ნგრევას, ხანდახან მსხვერპლსაც. როგორც კი შეიგრძნობთ ბიძგებს, დაინახავთ რომ ირხევა ჭაღი, ცვივა საგნები, გაიგებთ ძლიერ გუგუნს, მინის მსხვრევის ხმას, გახსოვდეთ – შენობის ნგრევამდე გაქვთ 15-20 წამი.

ბიძგების დასრულებამდე:

• მაქსიმალურად შეინარჩუნეთ სიმშვიდე;
• არ დატოვოთ შენობა;
• არ ისარგებლოთ ლიფტითა და კიბით;
• დადექით უსაფრთხო ადგილას (მაგ.: შიდა კედლების კუთხეში);
• თავი შეაფარეთ საწოლის, მაგიდის ქვეშ…
• არ დადგეთ ფანჯარასთან, შემინულ ავეჯთან, ტიხრებთან ახლოს, ჭაღების ქვეშ;
• არ ისარგებლოთ ასანთით – არსებობს აირის გაჟონვის საშიშროება და შესაძლოა გაჩნდეს ხანძარი.
  
  

ბიძგების დასრულების შემდეგ:

• დაუყონებლივ დატოვეთ შენობა და ეცადეთ გახვიდეთ ღია სივრცეში;
• ფრთხილად იყავით კიბეზე ჩასვლისას, დარწმუნდით მის საიმედოობაში;
• მოშორდით შენობებს, ხიდებს, ელექტროგადამცემ ხაზებს; შეკიდულ აივნებს;
• არ შეეხოთ დაწყვეტილ სადენებს;
• შეასრულეთ ადგილობრივი ხელისუფლების, საგანგებო სიტუაციების მართვის სამსახურების განკარგულებები;
• უზრუნველყავით ბავშვების, ავადმყოფებისა და ხანდაზმულების უსაფრთხოება;
• მიწისძვრიდან 2-3 საათის განმავლობაში უკიდურესი საჭიროების გარეშე ნუ შეხვალთ შენობაში;

შენობაში დაბრუნების შემდეგ:

• დაზიანების შემთხვევაში გამორთეთ ელექტროენერგია, გადაკეტეთ ბუნებრივი აირის/წყლის მილსადენი და შეატყობინეთ ავარიის შესახებ შესაბამის სამსახურს;
• არ დალიოთ წყალი ონკანებიდან/ ჭებიდან სან.-ეპიდემიოლოგიური სამსახურის შემოწმების გარეშე;
• ფრთხილად გააღეთ კარადისა და საკუჭნაოს კარები, რათა უეცრად არ გადმოცვივდეს მძიმე საგნები;

გახსოვდეთ!!!

• თქვენ სეისმურად აქტიურ ზონაში ცხოვრობთ!
• მიწისძვრას ხშირად ახასიათებს შემდგომი სუსტი ბიძგები, რომელიც შეიძლება გრძელდებოდეს რამდენიმე დღე, ზოგჯერ – თვეც. 
• სუსტ ბიძგებს შეუძლიათ გამოიწვიონ იმ ნაგებობათა ნგრევა, რომლებიც ძირითადი ბიძგის ზემოქმედების შედეგად დაზიანდა. 

წყლის დონის უეცარი მატება, განპირობებული უხვი ნალექით, თოვლის ინტენსიური დნობით ან ნებისმიერი სხვა მიზეზით. 

წყალდიდობის დროს:

• გამორთეთ გაზქურა და ელექტრო-მოწყობილობები
• წყალში მოხვედრისას ეცადეთ თავიდან მოიცილოთ მძიმე ტანსაცმელი და ფეხსაცმელი და გაცუროთ დაუტბორავი ადგილისკენ;
• ფრთხილად იყავით წყლის ზედაპირზე მოცურავე საგნების მიმართ, რათა თავიდან აიცილოთ ტრავმა;სწრაფად დაიკავეთ ამაღლებული ადგილი (ადით ხეზე, სახურავზე, ნაგებობის ზედა სართულებზე);
• განუწყვეტლივ გადაეცით შეტყობინება/სიგნალი უბედურების შესახებ ჯოხზე დამაგრებულ კარგად ხილვადი ქსოვილის ნაჭრის გამოფენით, დაბნელებისას – შუქსიგნალით;

წყალდიდობის შემდეგ:

• შენობაში შესვლამდე შეამოწმეთ, ხომ არ არსებობს მისი ჩამოქცევის საშიშროება;
• გაანიავეთ შენობა! არ აანთოთ ასანთი გაზმომარაგების სისტემის გამართულობის შემოწმებამდე;
• არ ჩართოთ ელექტროგანათება და არ ისარგებლოთ ელექტროხელსაწყოებით, სანამ არ დარწმუნდებით, რომ ისინი კარგად გამოშრა;
• შეამოწმოთ წყალსადენი, კანალიზაცია;
• არ დალიოთ აუდუღებელი წყალი და არ მიიღოთ საკვები პროდუქტები, რომლებიც წყალთან შეიძლება ყოფილიყო კონტაქტში;

წყალდიდობის ხშირი საშიშროების შემთხვევაში:

• შეისწავლეთ და დაიმახსოვრეთ დატბორვის შესაძლო საზღვრები;
• მონახეთ შემაღლებული ადგილები, რომლებიც იშვიათად იტბორება და შეისწავლეთ ამ ადგილებთან მისასვლელი უმოკლესი გზები;
• გააცანით ოჯახის წევრებს წყალდიდობის დროს ქცევისა და ევაკუაციის წესები;
• დაიმახსოვრეთ – ნავების და ტივების შენახვის ადგილები;
• წინასწარ შეადგინეთ ევაკუაციის დროს თან წასაღები საჭირო ნივთების ნუსხა (მედიკამენტები, წყალი, პროდუქტები, თბილი ტანსაცმელი, ზურგჩანთა და სხვ.);

ბინაში ხანძრის დროს:

• დაუყონებლივ დარეკეთ 112-ზე;
• მაქსიმალურად შეინარჩუნეთ სიმშვიდე!
• დახურეთ კარი და ფანჯრები მჭიდროდ, –  შესაძლოა შეაჩეროთ ცეცხლის გავრცელება ალმოდებული ოთახებიდან 10-15 წუთით (ჰაერის ცირკულაცია აძლიერებს წვის პროცესს);
• არ დაასხათ წყალი ძაბვიშ ქვეშ მყოფ ელექტრო-მოწყობილობებს;
• ფრთხილად შეამოწმეთ კარის სახელური (თუ ცხელია – ხანძარია კარის უკან);
• არ ისარგებლოთ ლიფტით; 
• თუ ბინიდან გასვლას ვერ ახერხებთ –  ხშირ-ხშირად დაასველეთ კარი, კედლები, იატაკი რათა მაქსიმალურად შეაჩეროთ ხანძრის გავრცელება სახანძრო დახმარების ბრიგადის მოსვლამდე;
• დაკვამლიანებისას არ შეხვიდეთ იქ, სადაც ხილვადობა 10 მეტრზე ნაკლებია (რამდენიმე ჩასუნთქვაც კი შესაძლოა იყოს დამღუპველი);
• კვამლი გროვდება ადამიანის სიმაღლეზე ან უფრო მაღლა, ამიტომ დაიხარეთ (იატაკთან ახლოს ჰაერის ტემპერატურა უფრო დაბალია და ჟანგბადიც მეტია);
• ცხვირზე და პირზე აიფარეთ მრავალფენად დაკეცილი სველი ბამბის ან ტილოს ქსოვილი;

თუ ცეცხლი მოედო ტანსაცმელს:

• არ გაიქცეთ! ეს მხოლოდ გააძლიერებს ცეცხლს;
• სწრაფად გაიხადეთ ცეცხლმოდებული ტანსაცმელი, თუ ეს შეუძლებელია, დაწექით  და ეცადეთ გორვით ჩააქროთ ცეცხლი (თუ ადამიანი დგას, ცეცხლი ვრცელდება ვერტიკალურად სახისკენ, თმისკენ და აზიანებს სასუნთქ ორგანოებს). 
• ტყის ხანძრის დროს თუ ხანძრის კერასთან ახლოს აღმოჩნდით:
• დაუყონებლივ დარეკეთ 112-ზე;
• იმოძრავეთ სწრაფად, საშიში ზონიდან ცეცხლის გავრცელების საწინააღმდეგო მიმართულებით;

ხანძრის ზონიდან გასვლის შემდეგ:

• შეატყობინეთ ადგილობრივ მოსახლეობასა და შესაბამის სამსახურებს ხანძრის ადგილის, მასშტაბის და ხასიათის შესახებ.
• თუ შეუძლებელია ხანძრისგან თავის დაღწევა, შედით წყალსატევში ან დაიფარეთ სველი ტანსაცმელი;
• სახეზე აიფარეთ ბამბა-დოლბანდის ნიღაბი ან ქსოვილი;

ქანების ფენის მოწყვეტა და გადაადგილება მთის კალთაზე ან ფერდობზე სიმძიმის ძალის გავლენით. 

მეწყერის დაწყების ნიშნებია:

• შენობების კარ-ფანჯრების გაჭედვა;
• გზებზე ბზარებისა და ნაპრალების გაჩენა;
• მეწყერსაშიშ ფერდობზე წყლის გაჟონვა;

მეწყერის დროს:

• საშიშროების შესახებ სიგნალის მიღებისთანავე – გამორთეთ გაზქურა, ელექტრო-მოწყობილობები, წყალსადენის ქსელი და სასწრაფოდ გადადით უსაფრთხო ადგილას!
• თან წაიღეთ საჭირო ნივთები (საბუთები, მატრიალური ფასეულობები), ხოლო შესაბამისი სამსახურების მითითებების მიხედვით, თბილი ტანსაცმელი და პროდუქტებიც;

მეწყერის შემდეგ:

• გადარჩენილ შენობა-ნაგებობებში შეამოწმეთ კედლებისა და გადახურვის მდგომარეობა;
• შეამოწმეთ ელექტროობის, ბუნებრივი აირისა და წყალმომარაგების ქსელების გამართულობა;
• დაეხმარეთ მაშველებს ჩამონაქცევების ქვეშ მოყოლილი ადამიანების გამოყვანასა და მათთვის პირველი გადაუდებელი დახმარების გაწევაში.

თუ იმყოფებით შენობაში:

• შეძლებისდაგვარად ჩადით სარდაფში, ჩაღრმავებულ საფარში, თავშესაფარში და ა.შ
• თუ ვერ ტოვებთ შენობას – არ დადგეთ ფანჯარასთან;
• მოთავსდით უსაფრთხო ადგილას: შიდა სათავსოების კედლებთან, ჩაშენებულ კარადაში, აბაზანაში, საკუჭნაოში, მაგიდის ქვეშ;
• გამორთეთ გაზქურა და ელექტრო-მოწყობილობები, ჩააქრეთ ცეცხლი ღუმელში;
• ღამით გამოიყენეთ ფანრები;

თუ იმყოფებით ქუჩაში:

• არ გაჩერდეთ ნაგებობის, შენობის, ხიდების, ესტაკადის, ელექტროგადამცემი ხაზების, ანძის, ხეების, მდინარის, ტბის მახლობლად;
• ქარის  მიერ ატაცებული მფრინავი ნატეხებისა და მინის ნამსხვრევებისგან დასაცავად გამოიყენეთ ნებისმიერი საშუალება:  ფანერის, მუყაოს და პლასტმასის ყუთები, ფიცრები და სხვ.;
• ეცადეთ სწრაფად შეაფაროთ თავი სარდაფს, ორმოს, თხრილს, ვიწრო ხევს – მიწასთან მჭიდრო მიკვრით;
• არ შეხვიდეთ დაზიანებულ შენობაში, ვინაიდან შესაძლებელია მისი ჩამონგრევა;
• დაიცავით სახე დოლბანდის სახვევით, ქსოვილის ნაჭრით, ტანსაცმლით;

ღვარცოფსაშიშ ადგილებში ინტენსიური ფიზიკური გამოფიტვის შედეგად წარმოქმნილი დიდი მოცულობის ნაშალი მასალა წყლით გაჯერების და გათხევადების პირობებში გადაიქცევა ტალახის, ქვატალახისა და წყალქვის ნაკადებად. ასეთ ნაკადებს გამანადგურებელი ძალა გააჩნია, რაც საფრთხეს უქმნის დასახლებულ პუნქტებს, ანგრევს ან ძლიერ აზიანებს კომუნიკაციებსა და ინფრასტრუქტურას, იწვევს ადამიანთა მსხვერპლს.

ჩვეულბრივ, წინასწარ ცნობილია ის ადგილები, სადაც შესაძლებელია ღვარცოფის მოვარდნა, ამიტომ, მთაში გამგზავრებამდე შეისწავლეთ თქვენი მოძრაობის მარშრუტზე ეს ადგილები და თავი აარიდეთ მათ, განსაკუთრებით – უხვი წვიმების შემდეგ;

ღვარცოფის დროს:

• გაფრთხილების სიგნალის მიღებისთანავე ან თუ გაიგებთ თავისებური გვრგვინვის ხმას, აქაფებული წყლის, ქვის ნამსხვრევების ჭახუნით, რომელიც წააგავს დიდი სისწრაფით მოახმოებული მატარებლის გრუხუნს, აუცილებელია:
• ეცადეთ სასწრაფოდ მოახდინოთ ევაკუაცია უსაფრთხო ადგილზე;
• დაუყონებლივ ადით დაბლობიდან 50-100 მეტრით მაღლა (გახსოვდეთ, რომ ნაკადიდან შეიძლება ამოიტყორცნოს დიდი წონის ქვები, რომლებმაც შესაძლოა საფრთხე შეუქმნას ადამიანის სიცოცხლეს);
• წინასწარი ევაკუაციის დროს, ბინის დატოვებამდე გამორთეთ ელექტროენერგია, გაზქურა და წყალი; მჭიდროდ დახურეთ კარ-ფანჯრები და სავენტილაციო მილები.

ღვარცოფის შემდეგ:

• შეასრულეთ შესაბამისი სამსახურების მითითებები;
• მითითებების შესაბამისად დახმარება აღმოუჩინეთ დაზარალებულებს და იმ სამაშველო ძალებს რომლებიც ახორციელებენ ხერგილების გაწმენდას ღვარცოფის მოძრაობის გზაზე;

ჭექა-ქუხილი უზარმაზარი ენერგიის მქონე გიგანტური „ნაპერწკალია“. მას შეუძლია დააზიანოს ელექტროსადენები, გამოიწვიოს ხანძარი, დაარღვიოს კავშირგაბმულობა, გაანადგუროს ცოცხალი არსებები. ჭექა-ქუხილის დროს არ შეიძლება გაშლილ, ღია ადგილზე დგომა ან ცალკე მდგომი ხის თავშესაფრად გამოყენება.

თუ იმყოფებით სახლში:

• დახურეთ ფანჯრები, კარი, სავენტილაციო მილები;
• არ დაანთოთ ღუმელი;
• არ გამოიყენოთ ტელეფონი (ელვა შესაძლა ბოძებს შორის გაჭიმულ სადენებს მოხვდეს);
• არ ჩართოთ ტელევიზორი და სხვა საყოფაცხოვრებო ელექტრონული ხელსაწყოები (თუ ჩართულია, მაქსიმალურად ფრთხილად გამორთეთ);
• არ მიხვიდეთ ელექტროგაყვანილობასთან, მეხამრიდთან, ანტენასთან ახლოს;
• არ დადგეთ ფანჯარასთან;

თუ იმყოფებით ქუჩაში:

• დაუყონებლივ გადადეთ ლითონის საგნები 20-30 მეტრის მოშორებით (მაგ.: მოტოციკლი, ველოსიპედი, ლითონის სამუშაო ან სავარჯიშო სახის იარაღი).
• ტყიან ტერიტორიაზე ყოფნის შემთხვევაში არ დადგეთ მაღალი ხეების (განსაკუთრებით – ფიჭვი, მუხა და ალვის ხე) მახლობლად!
• მოცილდით ტბის/მდინარის ნაპირს
• ეცადეთ ჩახვიდეთ მაღალი ადგილიდან დაბლობში ან სხვა ბუნებრივად ჩაღრმავებულ ადგილას;
• არ დაწვეთ მიწაზე;
• ჩაიცუცქეთ ტერფებზე დაყრდნობით, რათა მაქსიმალურად შემცირდეს თქვები სიმაღლე და სხეულის მიწასღან შეხების ზედაპირი;
• თუ იმყოფებით ავტომობილში – არ გადმოხვიდეთ მანქანიდან, დახურეთ ფანჯრები და ჩაწიეთ რადიომიმღების ანტენა.

ქიმიური ხასიათის ავარიების დროს ქიმიური ნივთიერებების მაღალი კონცენტრაციის გამო შესაძლებელია მოხდეს ადამიანების მასიური დაზიანება – საკმაოდ მცირე დროში, ამიტომ ასეთ დროს გადამწყვეტი მნიშვნელობა ენიჭება დამცავი ღონისძიებების ოპერატიულად ჩატარებას.

ასეთი ღონისძიებებია:

• ინდივიდუალური დაცვის საშუალებებისა და სრული იზოლაციის რეჟიმში მომუშავე თავშესაფრების გამოყენება;
• კანის დასამუშავებელი საშუალებების გამოყენება;
• სახიფათო ზონებიდან ადამიანების ევაკუაცია;
• ადამიანების სანიტარული დამუშავება;
• ტერიტორიის, ნაგებობების, ტრანსპორტის, ტექნიკის სანიტარული დამუშავება;

ქიმიური ავარიის დროს:

• გაიკეთეთ აიწინაღი, მისი არქონის შემთხვევაში ნებისმიერი ხელთ არსებული ქსოვილი და დატოვეთ ტერიტორია პერიოდული სუნთქვის შეკავებით;
• ჩაკეტეთ კარი, ფანჯრები;
• გამორთონ ელექტროობა, გაზმომარაგება და სხვ;
• აიღეთ აუცილებელი ნივთები, კვების პროდუქტები და დაემორჩილეთ საევაკუაციო გეგმას;

მოწამლულ გარემოში მოძრაობისას:

• იმოძრავეთ სწრაფად, მაგრამ არა სირბილით, რათა არ წარმოიქმნას მტვერი;
• არ მიეყდრნოთ შენობებს და უცხო საგნებს;
• არ დააბიჯოთ სითხის წვეთებს  ან ფხვნილისებრ ნაყარს;
• იმოქმედეთ შესაბამისი სამსახურების მიერ გაცემული რეკომენდაციებით;

ბუნებრივი აირით მოწამვლის თავიდან ასაცილებლად აუცილებელია:

• გაზქურისა და გათბობის სისტემების გამართული მუშაობის სისტემატური და ხარისხიანი შემოწმება;
• ბუნებრივი აირის გაჟონვის დეტექტორების დაყენება და საკვამური მილების გამწოვიანობის შემოწმება;
• ძილის წინ ბუნებრივი აირის ხელსაწყოების გადაკეტვა და საკვამურის ღიად დატოვება;
• იმ ოთახების რეგულარული განიავება, სადაც გაზის მოწყობილობაა;

დაუშვებელია:

• გაზქურის ოთახის გასათბობად გამოყენება;
• ავტოფარეხში ძრავაჩართული მანქანის დიდი ხნით დატოვება;
• სარდაფში ან უფანჯრო ოთახში ბუნებივ აირზე მომუშავე მოწყობილობების ვენტილაციის გარეშე ფუნქციონირება;

ბუნებრივი აირის გაჟონვის შემთხვევაში დაუყონებლივ:

• გააღეთ ფანჯრები, კარი;
• დარეკეთ 112-ზე!
• გამორთეთ აირის გამომყოფი მოწყობილობები;
• ოთახში/სახლში შესვლისას არ ჩართოთ ელექტრო-ხელსაწყოები, არ გამოიყენოთ ასანთი;
• ჩართეთ ვენტილაცია, გამწოვი;
• შენობაში შესვლისას ეცადეთ არ იყოთ მარტო, ადვილად შესაძლებელია ოთახში საშველად შესულმა თვითონ დაკარგოთ გონი და დახმარება დაგჭირდეთ.

დაზარალებულის არსებობის შემთხვევაში:

• სასწრაფოდ გაიყვანეთ სუფთა ჰაერზე;
• დარეკეთ 112-ზე;
• შეძლებისდაგვარად აღმოუჩინეთ პირველი გადაუდებელი დახმარება;
• თუ დაზარალებული გონზეა მიაღებინეთ დიდი რაოდენობით სითხე (წყალი/ჩაი/ნატურალური წვენი) და დააფარეთ თბილი პლედი.

ოჯახში ძალადობა ოჯახის ერთი წევრის მიერ მეორის მიმართ განხორციელებული ჩაგვრის ფორმაა. იგი ბევრ ქვეყანაში, მათ შორის საქართველოშიც, ერთ-ერთი ყველაზე სერიოზული და გავრცელებული მოვლენაა.

ოჯახის წევრები არიან: დედა, მამა, პაპა, ბებია, მეუღლე, შვილი (გერი), ნაშვილები, მინდობით აღსაზრდელი, მშვილებელი, მშვილებლის მეუღლე, მინდობით აღმზრდელი (დედობილი, მამობილი), შვილიშვილი, და, ძმა, მეუღლის მშობელი, სიძე, რძალი, ყოფილი მეუღლე, არარეგისტრირებულ ქორწინებაში მყოფი პირები და მათი ოჯახის წევრები,
მეურვე, მზრუნველი,მხარდამჭერი, აგრეთვე, ნებისმიერი სხვა პირები, რომლებიც მუდმივად
ეწევიან ან ეწეოდნენ ერთიან საოჯახო მეურნეობას.

მოძალადე არის ოჯახის წევრი, რომელიც ახორციელებს ფიზიკურ, ფსიქოლოგიურ, ეკონომიკურ, სექსუალურ ძალადობას ან იძულებას ოჯახის სხვა წევრის მიმართ ან/და ახდენს არასრულწოვნის კანონიერი ინტერესების უგულებელყოფას.

მსხვერპლი არის ოჯახის წევრი, რომელმაც გამოსცადა ფიზიკური, ფსიქოლოგიური, სექსუალური, ეკონომიკური ძალადობა ან იძულება, ასევე, არასრწულწლოვანი, რომლის კანონიერი ინტერესი უგულებელყოფილია ოჯახის წევრის მიერ.

ძალადობა ოჯახში ყველაზე ხშირად ქალების და ბავშვების მიმართ ხდება!

ფიზიკური ძალადობა
ცემა, წამება, ჯანმრთელობის დაზიანება, უკანონო თავისუფლების აღკვეთა ან ქმედება,რომელიც იწვევს ფიზიკურ ტკივილს ან ტანჯვას.

ფსიქოლოგიური ძალადობა
შეურაცხყოფა, შანტაჟი, დამცირება, მუქარა,
პატივისა და ღირსების შელახვა.

სექსუალური ძალადობა
სქესობრივი კავშირი ძალადობით, ძალადობის მუქარით ან მსხვერპლის უმწეობის გამოყენებით; სქესობრივი კავშირი ან სექსუალური ხასიათის სხვაგვარი მოქმედება ან გარყვნილი ქმედება არასრულწლოვნის მიმართ.

ეკონომიკური ძალადობა
საკვებითა და საცხოვრებლით სარგებლობის განზრახ შეზღუდვა, დასაქმების და თანასაკუთრებით სარგებლობის განზრახ შეზღუდვა.

იძულება
ადამიანის ფიზიკური ან ფსიქოლოგიური იძულება, შეასრულოს ან არ შეასრულოს მოქმედება, რომლის განხორციელება ან რომლისგან თავის შეკავებაც მისი უფლებააანდა საკუთარ თავზე განიცადოს თავისი ნება-სურვილის საწინააღმდეგო ზემოქმედება.

არასრულწლოვნის კანონიერი ინტერესების უგულებელყოფა
მშობლის (მშობლების), სხვა კანონიერი წარმომადგენლის ან/და სხვა პასუხისმგებელი პირის მიერ არასრულწლოვნის ფიზიკური და ფსიქოლოგიური საჭიროებების დაუკმაყოფილებლობა, საფრთხისაგან დაუცველობა, საბაზისო განათლების უფლების შეზღუდვა, დაბადების რეგისტრაციის, სამედიცინო და სხვა მომსახურებებით სარგებლობისათვის აუცილებელი მოქმედებების განუხორციელებლობა, თუკი მშობელს (მშობლებს), სხვა კანონიერ წარმომადგენელს ან/და სხვა პასუხისმგებელ პირს აქვს (აქვთ) სათანადო ინფორმაცია და შესაძლებლობა და ხელი მიუწვდება (მიუწვდებათ) შესაბამის მომსახურებაზე.

ოჯახში ძალადობა ყველას ეხება და მასთან ბრძოლის პასუხისმგებლობაც თითოეულ მოქალაქეს ეკისრება. ის აუცილებლად უნდა აღიკვეთოს და ამ პროცესში ყველა ადამიანის მონაწილეობა მნიშვნელოვანია.

თუ ოჯახში ძალადობას განიცდით:

• დარეკეთ გადაუდებელი დახმარების ერთიან ნომერზე 112;
• შეატყობინეთ უბნის ინსპექტორს/მართლწესრიგის ოფიცერს ან/და სასამართლოს;
• მოითხოვეთ შემაკავებელი ან დამცავი ორდერის გამოცემა;
• კონსულტაციისთვის დარეკეთ ცხელ ხაზზე – 116006 (24/7). (შეგიძლიათ მოითხოვოთ ანონიმურობის დაცვა)

საქართველოს კანონმდებლობით, ოჯახის ერთი წევრის მიერ, მეორის მიმართ ძალადობა, სისტემატური შეურაცხყოფა, შანტაჟი, დამცირება, რაც იწვევს ფიზიკურ ტკივილს ან/და ტანჯვას, წარმოადგენს სისხლის სამართლის დანაშაულს, რისთვისაც მოძალადეს შესაძლოა
შეეფარდოს:

• პატიმრობა;
• საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა;
• იარაღთან დაკავშირებული შეზღუდვები.

შემაკავებელი ორდერი
შემაკავებელი ორდერი გამოიცემა პოლიციის თანამშრომლის მიერ 1 თვემდე ვადით და ძალაში შედის გამოცემისთანავე.
ორდერი მოძალადეს უკრძალავს გარკვეულ ქმედებებს – მსხვერპლთან მიახლოებას,
კომუნიკაციას, იარაღის ტარებას, საერთო ქონებით ერთპიროვნულად სარგებლობას და ა.შ.
მოძალადის მხრიდან ორდერის დარღვევა დანაშაულია.

დამცავი ორდერი
დამცავი ორდერი გამოიცემა სასამართლოს მიერ და სასამართლოსთვის მიმართვის უფლება აქვს: მსხვერპლს/სავარაუდო მსხვერპლს და მისი ოჯახის წევრს, ან მსხვერპლის თანხმობით პირს, რომელიც მსხვერპლს სამედიცინო, იურიდიულ, ფსიქოლოგიურ დახმარებას უწევს. არასრულწლოვნის მიმართ ძალადობის შემთხვევაში კი – აგრეთვე მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს, ხოლო 14 წლის ასაკიდან დამოუკიდებლად.
ორდერი მოძალადეს უკრძალავს გარკვეულ ქმედებებს: მსხვერპლთან მიახლოებას, იარაღის ტარებას, საერთო ქონებით ერთპიროვნულად სარგებლობას და ა.შ.
მოძალადის მხრიდან ორდერის დარღვევა დანაშაულია.
სასამართლო დამცავი ორდერის გამოცემის შესახებ განცხადებას განიხილავს 10 დღის ვადაში
(განცხადების სასამართლოს კანცელარიაში რეგისტრაციიდან).

დამცავი ორდერი 6 თვემდე ვადით გამოიცემა.

თავშესაფარი
თავშესაფარი – ქვეყნის მასშტაბით ძალადობის მსხვერპლთათვის მოქმედებს 5 თავშესაფარი: თბილისში, გორში, სიღნაღში, ქუთაისსა და ბათუმში, რომელთა მისამართები კონფიდენციალურია.
ოჯახში ძალადობის მსხვერპლისთვის და მისი შვილ(ებ)ისთვის თავშესაფარში უზრუნველყოფილია დროებითი სადღეღამისი საცხოვრისი, რაც მოიცავს: კვებას, ჰიგიენის და პირველადი მოხმარების სხვა საშუალებებით უზრუნველყოფას. თავშესაფარი მსხვერპლს და მის შვილ(ებ)ს უსასყიდლოდ სთავაზობს შემდეგ მომსახურებებს:

• ფსიქოლოგიური დახმარება;
• სამედიცინო მომსახურების ორგანიზება/მიღება;
• სამართლებრივი დახმარება (იურიდიული კონსულტაცია, ადვოკატირება, სასამართლო და სამართალდამცავ ორგანოებში წარმომადგენლობით);
• საჭიროების შემთხვევაში, თარჯიმნის მომსახურება.

კრიზისული ცენტრი
კრიზისული ცენტრი – ქვეყნის მასშტაბით 5 კრიზისული ცენტრი მოქმედებს: თბილისში, გორში, ქუთაისში, ოზურგეთსა და მარნეულში. კრიზისული ცენტრი მსხვერპლს/სავარაუდო მსხვერპლს უსასყიდლოდ (უფასოდ) სთავაზობს შემდეგ მომსახურებებს:

• ფსიქოლოგიურ-სოციალური რეაბილიტაცია/დახმარება;
• სამედიცინო მომსახურების ორგანიზება/მიღება;
• სამართლებრივი დახმარება (იურიდიული კონსულტაცია, ადვოკატირება);
• საჭიროების შემთხვევაში, თარჯიმნის მომსახურება.

თბილისის კრიზისული ცენტრი ასევე უზრუნველყოფს მოკლევადიან სადღეღამისო
საცხოვრისს ძალადობის სავარაუდო მსხვერპლისთვის (შვილებთან ერთად), რაც მოიცავს კვებით, ჰიგიენის და პირველადი მოხმარების სხვა საშუალებებით უზრუნველყოფასაც;

კრიზისული ცენტრებში მომსახურებების მიღება შესაძლებელია ყოველდღე 09 საათიდან 18 საათამდე, გარდა, შაბათ–კვირისა და საქართველოს მოქმედი კანონმდებლობით განსაზღვრული უქმე დღეებისა. იმ შემთხვევაში, თუ მსხვერპლი/სავარაუდო მსხვერპლი საჭიროებს დროებითი სადღეღამისო საცხოვრისით მომსახურებასაც, მსხვერპლის რეფერირება ხდება ფონდის დაქვემდებარებაში არსებულ თავშესაფარში, ხოლო სავარაუდო მსხვერპლის – თბილისის ძალადობის მსხვერპლთა მომსახურების კრიზისულ ცენტრში.)

კრიზისული ცენტრების მისამართები:

• თბილისის ძალადობის მსხვერპლთა მომსახურების კრიზისული ცენტრი: მის.: თბილისი,
  ბუდაპეშტის ქ. N28.
• ქუთაისის ძალადობის მსხვერპლთა მომსახურების კრიზისული ცენტრი: მის.: ქუთაისი,
  დუმბაძის ქ. N59-61 ;
• გორის ძალადობის მსხვერპლთა მომსახურების კრიზისული ცენტრი: მის.: გორი, ბარნოვის ქ. N9ა.
• ოზურგეთის ძალადობის მსხვერპლთა მომსახურების კრიზისული ცენტრი, მის.:
  ოზურგეთი, გრიბოედოვის ქ. N21, ბინა N1.
• მარნეულის ძალადობის მსხვერპლთა მომსახურების კრიზისული ცენტრი, მის.: მარნეული, რუსთაველის ქ. N41, ბინა N48.

საკონსულტაციო ცხელი ხაზი 116 006 – სატელეფონო კონსულტაციებს უწევს ქალთა მიმართ ძალადობისა და ოჯახში ძალადობის მსხვერპლებს.
მომსახურება 24-საათიანი, უფასო და ანონიმურია.

კონსულტაციის მიღება შესაძლებელია შემდეგ ენებზე:

• ქართული
• ინგლისური
• რუსული
• აზერბაიჯანული
• თურქული
• სომხური
• არაბული
• სპარსული

ცხელი ხაზი – 116001